Putin’in uluslararası hukuku tamamen hiçe sayarak Donbas’taki kukla yönetimlerin bağımsızlığını tanıması Ukrayna-Rusya krizinde yeni bir perde açtı. Dosdoğru Moskova’dan yönetildiği zaten bilinen Luhansk ve Donetsk bölgeleri şimdi ayan beyan Rus ordusunun işgali altında.
Dün Batı dünyasından Rusya’ya yönelik çeşitli kınama ve ekonomik yaptırım haberleri geldi. Bir tanesi hariç hepsi tahmin edilen hamlelerdi. İhtimal verilmeyen hamle, Almanya’nın Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hattını –en azından şimdilik– durdurması oldu.
Almanya’nın yeni Şansöylesi Olaf Scholz, göreve gelişinin ilk günlerinde gerekirse Kuzey Akım 2’den vazgeçebileceklerini belirtmişti. Dünya kamuoyu ise, son ana kadar Almanya’nın Kuzey Akım 2’den vazgeçemeyeceği konusunda hemfikirdi. Malum, doğalgaz meselesi Avrupa’nın “Aşil topuğu”. Bu zayıflıkta, Alman sermayesinin Rus oligarşisi ile geliştirdiği bağların payı yadsınamaz. Düşünün ki, Merkel’in selefi Schröder hâlihazırda Gazprom’un üst düzey yöneticisi.
Sosyal demokrat Scholz’un boru hattının sertifikasyon sürecini durdurma kararının hemen ardından Gazprom’un eski yöneticisi, Putin’in sadık emanetçisi ve Güvenlik Konseyi İkinci Başkanı Medvedev’den hem itiraf hem tehdit niteliğinde bir twit geldi. Medvedev, “Avrupa halklarının doğalgazın metreküpüne 2000 euro verecekleri cesur yeni dünyaya hoşgeldiniz!” diyor.
Medvedev’in çok seyrek twit attığını belirtilelim. En son yılbaşını kutlamış mesela. Dolayısıyla bu açıklama kritik önemde. Medvedev doğal kaynak ticaretinden ve kaba toprak fethinden başka kayda değer bir zenginlik yaratmayı becerememiş Rus kapitalizminin öfkesine tercüman oluyor. Rusya bir yandan müşterilerini tehdit ediyor, bir yandan da bunun kendi sonu olabileceğini itiraf ediyor.
Öte yandan bugün İran’dan gelen bir açıklama, Rusya’nın sırtına “muhayyel Avrasya”dan vurulan ikinci hançer oldu. (İlki, Münih Güvenlik Konferansında Ukrayna’nın “toprak bütünlüğüne” vurgu yapan Çin’den gelmişti.) İran Petrol Bakanı Cevat Uci, Avrupa’ya seslenerek İran’ın doğalgaz üretim kapasitesini arttırmayı düşündüklerini, Avrupa’ya doğalgaz ihraç etmek için gerekli kapasiteye sahip olduklarını duyurdu.
Yakın zamanda İran’ın yanı sıra Venezüella’dan da benzer bazı çıkışlar gelebilir, hatta kabul de görebilir. Norveç, Cezayir, Doğu Akdeniz aktörleri de boşluğu doldurmaya aday olarak öne çıkabilir.
Scholz’un dünkü açıklamasının üzerine Alman Ekonomi Bakanı Robert Habeck bugün Kuzey Akım 2 projesinin tamamen durdurulabileceğini söyledi. Robert Habeck’in fosil yakıtlara mesafeli Birlik 90/Yeşiller’den kabineye girdiğini de bir kenara not etmek gerekir.
Amerikan sağının “zayıf müttefik” diye damgaladığı Avrupa, sancılı da olsa enerji altyapısında stratejik değişikliğe gidebilir ve dünya enerji piyasası buna uyum sağlayabilir. Gaz satamayan Putinli Medvedevli Rusya ise, gerçek anlamda “cesur yeni dünya” ile yüzleşen taraf olur.
