Aylardır çekilmelere doymayan Rusya, bugün Herson’dan da çekiliyor. Dün resmi yayınlarla sergilenen kurmay kademesi müsameresini izleyenler, “kasap” lakaplı General Surovikin’in Savunma Bakanı Sergey Şoygu’ya büyük bir askeri ciddiyetle Herson’daki birliklerin Dinyeper nehrinin doğu kıyısına çekmesini önerdiğine şahit oldu. Ardından Şoygu, cephe komutanının verdiği raporun içeriğine ve yorumlarına tamamen katıldığını belirtti ve çekilme için gerekli emri verdi.
Bu müthiş taktik (!) çekilme sayesinde Rus ordusunun zayiatı azalacak, hareket kabiliyeti artacak ve manevra üstünlüğü sağlanacak. Yersen… Geçen ayki referandum görünümlü çadır tiyatrosunu kimse ciddiye almadığından gündeme bile gelmedi ama önemlidir. Hatırlatmak lazım. Rusların terk ettiği Herson şehri, güya Rusya’ya katıldı ve artık Rus toprağı. Yani Moskova’dan farkı yok. Askeri doktrine göre uğruna nükleer silahların bile devreye sokulacağı sözümona “vatan toprağı.” Şimdi ise Rusçu hesaplar, sosyal medyada Herson’un, uğruna nükleer savaş çıkarılacak kadar önemli olmadığını anlatmaya çalışıyor.
Rus propagandasına bakacak olursanız kuzeyde Kiev, Çernihiv, kuzeydoğuda Harkiv, daha doğuda İzyum’dan çekilmeler hep taktik, hep kurmay zekâsı, hep sivil kayıpları en aza indirme amaçlı asil hamleler. Ama taktik diye sunulan tablonun gerçeği, yaşanan korkunç şokların ardından geri çekilmeyi yönetmek. Kremlin’in uzun süredir yaptığı da aslında bundan ibaret. Sivillerin üstüne gönderilen yüzlerce füze ve intihar dronu ise Rusların müzakere tarzı.
Propagandanın tersine, kuyruğu bile dik tutamayan Rusların Amerikalılar ile arka kapı diplomasisi yürüterek Ukrayna’dan çıkış kovaladığı ortaya çıktı. Tabi propagandistlerin bu hususta yazdığı hikâye de farklı. Onlara göre Amerikalılar Ukrayna’yı müzakereye zorluyor. Yani Zelenski’nin güvendiği dağlara kar yağıyor. Şu Batı da bir türlü Zelenski ve Ukrayna’yı satışa getiremedi gitti. Evet. Neredeyse dokuz aydır aynı ucuz masalı anlatmaktan bıkmadılar.
Yalnız, Rusçuların öne sürdüğü argümanın önemli bir dayanağı vardı: Amerika’daki ara seçimler. Hatta üç gün önce Perinçek’in Aydınlık gazetesinde yayınlanan Işıkgün Akfırat imzalı iç sayfa haberi tam da bu konuya değiniyordu. “Cumhuriyetçilerin zaferi Ukrayna için felaket olabilir” başlıklı habere göre Senato, Temsilciler Meclisi ve eyalet valiliklerinin kısmen yenilendiği bu seçimlerle birlikte adeta ABD’de bir “Cumhuriyetçi Kış” yaşanacaktı. Senato çoğunluğunu kaybeden Demokratların, Başkan Biden’ı desteklemesi zora girince de Ukrayna’nın savaşı sürdürmesi imkânsızlaşacaktı. Aylardır Ukrayna’yı ve halkının iradesini “özne” kabul etmeme yönündeki ahmakça inadı görmezden gelecek olursak, aslında kendi içinde tutarlı bir argüman.
Gelgelelim, kesinleşmemiş sonuçlara göre ABD Senato’sunda Demokratların aleyhine bir gelişme henüz mümkün görünmüyor. Mesela Trump’ın özellikle aday olmasını sağlayarak desteklediği ve
kazanacağına emin olduğu Türk doktor Mehmet Öz, Pennsylvania’da kaybetti. Hatta geçici sonuçlara göre Senato’da bir koltuk Cumhuriyetçilerden Demokratlara geçti.
Temsilciler Meclisi’nde Cumhuriyetçilerin çoğunluğu elde ettiği görülüyor ama Kongre’nin üst kanadı Senato olmaksızın bunun pek bir anlamı yok. Aslında savaştaki Roosevelt’in, Kennedy suikastı sonrası Johnson’ın başkanlığı gibi dönemlerin duygusal faktörünü saymazsanız Amerikalı seçmende Beyaz Saray’ı Kongre ile dengeleme dürtüsü hâlihazırda var. Ama Demokrat Başkan’ı Cumhuriyetçi Kongre’yle dengeleme eğilimi, bu kez Senato’da işlememiş görünüyor. Yani Cumhuriyetçiler çok net kan kaybetmiş durumda.
2022 ABD Ara Seçimleri, Trump ve onun ipiyle kuyuya inen Cumhuriyetçilerde soğuk duş etkisi yaratmışa benziyor. Elbette Trumpizme angaje olmuş Rus dünyasında da… Spekülatif gibi görünse de Rusya’nın Herson’da daha fazla vakit kaybetmeme kararı, ABD’de Cumhuriyetçilerin aradığını bulamadığı anlaşıldıktan hemen sonra, adeta eşgüdüm içinde gerçekleşti. Yani Ruslar, geri çekilme sürecine hız verdi.
Son olarak, haritaya pek aşina olmayanlar için Herson’un güneyde, Kırım’ın kapısı olarak işlev gördüğünü de eklemiş olalım. Ukrayna ordusu tuzak ihtimallerine karşın Herson’a temkinli ve yavaş girecektir. Ama bu andan sonra Rusya’nın çerçöp, it kopuk ve adi suçlulardan müteşekkil ordusuyla ne Dinyeper’in doğusunda tutunmaya, ne de Donbas’ı ve Kırım’ı uzun süre elinde tutmaya mecali var. Putin’in yaptığı yapacağı, iktidarda kalmanın yollarını aşındırmak. Nükleer tatbikat emri verip televizyonda Rus çomarlarına izletmek de buna dâhil.
