Rus propagandist Aleksandr Dugin’in kızı gazeteci Darya Dugina, 20 Ağustos’ta arabasına yerleştirilmiş bombanın infilak etmesi sonucu öldü ve dünya gündemine oturdu. Dugin, kızı Darya ile Moskova yakınlarındaki aşırı sağcı “Gelenek” etkinliğine katıldıktan sonra dönüş yolunda ayrı bir araca binmiş, Darya kendi aracıyla harekete geçtikten çok kısa bir süre sonra patlama gerçekleşmişti.
29 yaşındaki Darya Dugina, tıpkı babası gibi fantastik ve uhrevi öğelerle bezeli Rus şovenizminin, yani günümüz Avrasyacılığının sıkı taraftarlarındandı. Ayrıca hem Rus propaganda makinesi RT’nin muhabiri, hem de babası Dugin’in oligark Malofeev ile birlikte idare ettiği medya ağının yöneticisiydi.
Ukrayna Savaşı ile birlikte hem baba-kız Dugin’ler bizzat, hem de Malofeev’in mali desteğiyle yürüttükleri propaganda ağları, ABD ve İngiltere’nin yaptırımına uğramıştı. Dugina’nın baş editörü olduğu internet medya platformlarından biri, Perinçekçilerin özel olarak katkıda bulunduğu UWI (United World International). Bir yandan medya platformları idare eden, bir yandan da devlet kanallarında boy gösteren Darya Dugina, yıldızı parlayan bir propagandistti. Armut elbette dibine düşmüştü.
Aslında Aleksandr Dugin’in, Rusya siyasetinde sanıldığı gibi bir etkisi, ağırlığı yoktur. Kızı Darya Dugina da Rus medya-propaganda kompleksinde vazgeçilmez bir aktör değildir. Fakat savaştan ötürü Rusya içinden ve Rusya dışından olmak üzere iki temel olağan şüpheli Dugina suikastında öne çıkıyor.
Saldırıdan saatler sonra Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova, doğrudan Ukrayna’yı suçladı. Peşi sıra gelen Rus demeçleri birbirini tekrar ederken önce Ukrayna Devlet Savunma Konseyi Başkanı Danilov’un, ardından Cumhurbaşkanı Zelensky’nin danışmanı Mihaylo Podolyak’ın ağzından suçlama kesin bir dille reddedildi.
Savaş Rusya topraklarına mı sıçrıyor, dedirten çok sayıda cephane, enerji ve nakil sabotajı konusunda Ukrayna resmi açıklamalardan hep çekinirken Dugina suikasti ile ilgili suçlamaların anında reddedilmesi, önemli bir ayrıntı. Ama bu, savaş halindeki Ukrayna’nın olağan şüpheli konumunu en azından görünürde değiştirmiyor. Sonuçta Dugina, Ukrayna dostu sayılmazdı.
Tıpkı babası gibi o da Ukrayna’daki “özel askeri harekâtın” kapsamının daraltılmasına ateş püskürüyordu. Ukrayna ile yetinilmeyip Rus ordusunun Almanya sınırına dayanması gerektiğini savunuyordu ve her fırsatta Ukraynalıların insandan aşağı olduğunu iddia ediyordu. En son Temmuz ayı sonunda Azak Taburu tutsaklarının tutulduğu Donbas’taki Olenivka hapishanesinde 50’den fazla Ukraynalı esirin ölümü, 70’ten fazlasının yaralanması ile sonuçlanan saldırıyı Rus medyası Ukrayna’nın üzerine atarken Darya Dugina, esirlerin öldürülmesini meşrulaştırmaya koyulmuştu bile.
Evet, Ukrayna’ın karşısında medyanın Rasputin’e benzetmeye bayıldığı bir “uluslararası Rus mistisizmi uzmanı” ve onun insanlıktan çıkmış, seçim dönemlerinde (2017 ve 2022’de) Fransa’ya gidip ırkçı Le Pen’e medya propaganda desteği sağlayan, Kremlin aparatı genç gazeteci kızı var. Fakat politik cinayetlerde sorulması elzem olanı sormak zorundayız: 24 Şubat 2022’den itibaren meşruiyet zaferini elinde tutan Ukrayna, Dugin’leri neden hedef almak istesin ki?
Aleksander Dugin, Aydınlıkçıların Türkiye’de haddinden fazla abarttığı, yere göğe sığdıramadığı bir siyaset uzmanı. Ne Rusya’da, ne de dünyanın geri kalanında Dugin önemli bir isim değil. Dugin’lere dair Türk kamuoyunda oluşmuş güç algısı, başka hiçbir yerde yok.
Medya, Dugin’den bir “Putin’in Akşemseddin’i”, bir “Rus Edebâli’si”, bir “Aksakal” çıkarmaktan hoşlanabilir. Fakat yeni Bizans’ı canlandırıp İstanbul’u da başkent yapmak gibi ıslak hayaller kuran Dugin gibiler, oligarklar konseyi Kremlin için bulunmaz Hint beyni değil. Dugin elbette Rus devletinin adamı. Ama o kadar. Darya Dugina ise son dönemde Rus medyasında ırkçı ajitasyonla parlamaya başlamıştı. Ama muhtemel bir suikasta niyetlenecek Ukrayna gizli servislerinin öncelik vereceği bir isim olmadığı ortada. Wagner’in sponsoru Prigojin gibi kilit bazı isimler varken Dugina sıralamaya bile girmez.
Medya komiseri Margarita Simonyan, savaş hatibi Solovyov’dan başka Darya gibi genç ve dinamik Maria Katasonova gibi isimler mevcut. Ukrayna nefreti yayma ve işgali meşrulaştırma çabalarında çoğu isim Dugina’dan daha etkin. Kaldı ki, Dugin’lerin en aşırı haliyle savunduğu emperyal siyaset 6 ayda Rusya’ya 50 bin askerini kaybettirdi bile. Yani Dugin’leri ortadan kaldırmak şöyle dursun, çoğaltmak ve siyasi nüfuz kazandırmak Ukrayna’nın işine gelir.
Cinayetin üzerinden 24 saat geçmeden Rus FSB’sinin yayınladığı bilgiler, üstünde durulması gereken bir başka husus. Rusya’nın suikastten sorunlu tuttuğu “Natalia Vovk”un ilk kocasının Donbas ayrılıkçılarından biri olduğu iddiası doğruysa, ibre Moskova’ya döner. Fakat söz konusu NKVD’nin ve sonraki KGB’nin devamı olan FSB ise, bu ayrıntının hiç önemi yok. FSB’nin hem Rusya’nın göbeğinde işlenen bir cinayeti önlemekten aciz oluşu, hem de 24 saati doldurmadan tüm cinayetin ayrıntılarını çözmüş olması büsbütün bir oksimoron.
Rus güvenlik ve istihbarat aparatlarının Dugina cinayetindeki performansı adeta bir mucize. Dugina’nın katilini 24 saatte ortaya çıkaran (!) FSB, Putin’in Çeçenistan’daki soykırımı nasıl tezgahladığını tüm dünyaya ifşa eden Anna Politkovskaya’nın faillerini ne hikmetse 2006’dan beri bulamıyor! Anastassia Baburova, Stanislav Baburov, Natalia Estemirova, yine yıllardır faili merak edilen muhalifler. Mesela 2014’teki Kırım ilhakını güçlü bir şekilde “Rusya’nın ayıbı” ilan ederek Rusya’nın vicdanı olabilmiş siyasetçi Boris Nemtsov’u Moskova’nın orta yerinde katledenler yine FSB’nin mucizevi vaka çözümünden yakayı sıyırabilmiş durumda.
Aslında siyasi cinayet denince Güneş’in etrafındaki bu üçüncü gezegen üzerinde Rusya’ya rakip olabilecek hiçbir kuvvet yok. Çarlıktan sovyete, sovyet döneminden günümüze, Rusya siyasi tarihi, ortadan kaldırılmış, kim vurduya gitmiş, tasfiye edilmiş isimlerin tarihi. Rus devleti, çeşitli tasfiyelerden arta kalan zamanlarında birbirinin kafasına sıkan asker, siyasetçi ve bürokratların üçlü sacayağı üzerinde dengeyi bulur.
Dugina’nın da dâhil olduğu propagandistler ordusunun savaş boyunca itibarını kaybetmesi, Rus medyasının dünyanın gözü önünde git gide Kuzey Koreleşmesi eşliğinde gerçekleşti. Yani Dugina, Ukrayna’nın olası bir örtülü operasyonu için fazlasıyla değersizdi.
Ama bu ölümün Rusya için değerli olduğu ortaya çıktı. Dugina cinayetinin tetikçisinden çok, siyasi sonuçları önemli. Sonuçta 29 yaşında, hayatının baharında genç bir kadın gazeteci öldürülüyor. Üstelik bu kadın keskin bir Ukrayna düşmanı ve Putin fanatiği. Üstelik meşhur bir fanatiğin, “Putin’in mistik akıl hocası” olarak lanse edilen bir adamın kızı. Dugina suikastındaki soru işaretlerinden biri de burada ortaya çıkmıyor mu? İşgalin başından beri sayısını takip edemediğimiz kadar Rus oligark ve bürokrat, Rusya içinde ve dışında –çoğunlukla aileleriyle birlikte– katledilmiş olarak bulunuyor. Ama Rusya, bunların hiçbirini savaş propagandasına alet edemez.
Neo Nazi, Batı kışkırtması, NATO kuşatması gibi bahanelerin teker teker bayatladığı Ukrayna işgalinde kısa süreliğine de olsa Hitler fıkrasındaki o ayrıntı, Rusya’nın yardımına yetişmiş görünüyor. Fıkrada, 50 bin Yahudi’yi ve bir bisiklet tamircisini öldüreceğini söylemesi üzerine Hitler’e “Neden bisiklet tamircisi?” sorusu yöneltilir. Hitler de İngiliz’e dönerek, “Gördün mü? 50 bin Yahudi kimsenin umurunda değil,” der.
Bugün Rusya’nın yerle bir ettiği koca bir Ukrayna, soykırıma varan suçlara maruz kalmış Ukrayna halkı ve bozuk para gibi harcadığı 50 bini aşkın –çoğunluğu Rus olmayan– asker var. Suikast sonrasında halen ilan edilmemiş savaş ve seferberlik hali fikrini Rus medyası ısıtmaya başlasa da Darya Dugina cinayetinin 6 aylık işgaldeki rolü, şimdilik “Hitler’in bisiklet tamircisi” gibi konuşulmaktan ibaret.