Putin, 1999 yılından beri Rusya’da başkanlık yapıyor. 2008-2012 arası fiili olarak başkan olmasa da, ülkeyi kendi politikaları yönetti. Rusya’da kurduğu baskı sistemi en çok medyada hissedildi.
Medyada tam bir tekel yaratan Putin, devlete ve oligarklara ait kuruluşlarla halkı manipüle ediyor. Özellikle devlete ait Russia Today (RT) ve Sputnik Putin’in görüşlerini yaymakla özel görevlendirilmiş kanallar. Rusya’yı eleştiren yayınları dünya çapında da takip ederek, bunları duyurarak bir istihbarat bülteni gibi çalışıyor.
20 yılda 530 gazetecinin şüpheli şekilde öldüğü Rusya’da, muhalif yayın yapmak için uğraşan gazeteciler elbette var. Zorluklara rağmen yayın yapmaya devam ediyorlar. 2014 yılında Rusya’nın Kırım’ı işgaliyle birlikte yeni çıkan kanunlarla bağımsız medya tamamen kıskaç altına alındı.
Ukrayna işgali ise basına sansüre yeni bir boyut kazandırdı. Yalnızca Rus medyası değil, Rusya’dan yayın yapan yabancı basın da tehlike altında artık.
Muhalif yayın yapan TV Rain kanalı, Ukrayna işgali bahane edilerek kapatıldı. Kapatma gerekçesi olarak , “aşırılıkçılık, protestoları kışkırtmak” gibi söylemler geliştirildi. Rusya’da bizdeki RTÜK gibi bir kurum var. Bu kararları onlar belirliyor.
Putin, son olarak Ukrayna Savaşı’yla ilgili “ sahte bilgi” yayanlara 15 yıla kadar hapis cezası öngören bir kararname onayladı.
Bu kararnameyle muhalif gazeteler haberlerini silmeye başladılar. Çünkü bu yasa geçmişe de yönelik uygulanabilecek. “işgal”, “saldırganlık”, “savaşa hayır” sözlerini içeren haberler kaldırıldı.
Sosyal medya sitelerinin Rus kanallarına erişimi engellemesini sansür olarak tanımlayanlar, Putin’in sansürünü görmezden geliyorlar. Hatta Rus kanallarına erişim yasağı haberini de çarpıtarak veriyorlar. Engellenen sadece iki kanal var ve bunlar Rus devletinin kendi kanalları. Oligarklara ait olan kanalların yayını hala aktif. Onlar da Rus yanlısı yayın yapıyorlar, ama engellenmedi.
Twitter’in Rus kanallarında yayın yapanları belirtmesini hedef göstermek olarak tanımlayanlar, Ukrayna’daki televizyon kulesine yapılan Rus saldırısında ölen kameramanı haber yapmıyorlar. Kendi meslektaşlarına yapılan saldırıları görmezden geliyorlar.
Yabancı basın mensuplarının yayınları büyük oranda engellendi. Oraya giden yabancı basın can güvenliğinin olmaması nedeniyle geri dönmeye başladı.
Bundan sonra Rusya kaynaklı haberler yalan ve propaganda haberleri olacak. Bizler diğer kaynaklara ulaşabildiğimiz için doğruları görebileceğiz. Ama Rus halkı tamamen manipülasyona maruz kalacak. Rus halkının da Rus basının da düşmanı Putin’dir.
Rusya’da muhalif basının ayakta kalması için mücadele eden ve Nobel ödülü alan Rus gazeteci Muratov’un sözleri, hem basının rolünü ve hem zorluklarını anlatıyor: “Biz, tiranlığın panzehiriyiz. Ben gazetecilerin yaşlı ölmesini istiyorum.”
